Dünyaca ünlü mücevher markasının Türkiye temsilcisi Dilek Ertek (71), İsviçreli sevgilisi Artur Fuchsberger ve arkadaşlarıyla doğum gününü kutlamak için tatile gittiği Tahiti’de, 26 Ekim’de ‘Norwegian Spirit’ isimli cruise gemisinin balkonundan Pasifik Okyanusu’na düştü. Tüm aramalara karşın iş beşere 21 gündür ulaşılabilmiş değil. Cinayet ihtimalinin de soruşturulduğu olayda Ertek’in gemiden düştüğü tam 20 saat sonra fark edilebilmişti. Bu da gemilerde yaşanabilecek kazalar ve alınması gereken önlemleri tekrar gündeme getirdi.
Bir kişinin gemiden düştüğü şayet kısa bir vakit içerisinde fark edilirse GPS sistemleri sayesinde yeri tespit edilebiliyor. Ancak Dilek Ertek’in başına gelen kazanın saatler sonra fark edilmesi, bulunmasının önündeki en büyük mani oldu. Ertek’in okyanusa düştüğü gemi GPS sistemleriyle kaydettiği yolu geri gitmek yerine çoktan kıyıya ulaşmıştı. Arama grupları lakin bu mühlet sonunda durumdan haberdar olup harekete geçebildi.
’20 SAAT ÇOK ÖNEMLİ BİR SÜRE’
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serdar Kum, kazanın uzun müddet sonra fark edilmesi ve geminin geri dönmek yerine kıyıya gitmesi hakkında şunları söyledi:
“Okuduğumuz haberlerden olayın 20 saat sonra fark edildiğini görüyoruz. 20 saat çok önemli bir müddet. Geminin geriye dönmesi oldukça vakit alacaktı. Bu nedenle kaptan ilgili liman otoritelerine arama kurtarma faaliyeti başlatmak için bilgi verip civardaki gemilerle bağlantıya geçmiş.”
MOB TUŞUNDA DA İNSAN DENETİMİNE MUHTAÇLIK VAR
İş insanı Dilek Ertek’in yaşadığı olayda, gemilerde kullanılan ‘Man Overboard (MOB)’ adlı güvenlik sistemi hayat kurtarabilirdi. MOB sistemi, gemilerin iskele ve sancak kaptan köşkünün olduğu yerlerde bulunuyor. Gemideki rastgele biri suya düştüğünde MOB tuşuna basılıyor ve GPS üzerinde bu nokta işaretleniyor. Atılan işaret fişekleri sayesinde bu kişinin yeri tespit ediliyor ve gemi geri dönerek onu kurtarıyor. Fakat çok dikkatli olunması gerekiyor. Çünkü gemiden düşen kişi pervanelerin akımına kapılarak ölebiliyor. Teknoloji ne kadar gelişmiş olsa da kimi sistemler hâlâ insan denetimine dayanıyor. Gemilerde hayat koruyan ve kurtaran ‘MOB’ tuşu da onlardan biri.
Prof. Dr. Kum, eğer gemiyi kameralardan izleyen vazifeliler Dilek Ertek’in gemiden düştüğü anı görseydi kurtarılma ihtimalinin artacağını da ekledi.
‘EN BÜYÜK TEHLİKE BOĞULMA DEĞİL, HİPOTERMİ’
Uzak yol kaptanı ve Ege Üniversitesi Urla Denizcilik Meslek Yüksekokulu Öğr. Gör. Volkan Fidan, açık denizde bir referans noktasının olmamasının ve akıntılar üzere çeşitli doğal faktörlerin kazazedelerin hayatta kalma ihtimalini düşürdüğünü belirtti. Fidan, “Denize düşen kişi için en büyük tehlike boğulma değil, hipotermi” dedi. Ardından denize düşen bir insanın nasıl bir durumla karşılaştığını ve neler yapması gerektiğini hususlar halinde açıkladı:
— Hipotermi beden sıcaklığının 34.4 derece altına düşmesiyle kendini gösterir. Suya düşen biri için hipotermi riski epey büyüktür.
— Sentetik hususlar insanı sudayken koruyamaz yani ısı yalıtımı yapamazlar. En çok ısı kaybı baş bölgesinden olur.
— Şayet suya düşmüşsek ve şuurumuz yerindeyse kesinlikle başımızın tümünü ya da tümüne yakın kısmını suyun dışında tutmaya çalışarak beklememiz ısı kaybını azaltır.
— Sudayken hayatta kalma mühletini uzatmak için gücün boşa harcamaması, bu nedenle yüzülmemesi gerekir.
— Suda ısı kaybını en aza indirmek için dizler üst yanlışsız çekilmeli ve beden cenin konumu ile en küçük hale getirilmeye çalışılmalı.