CHP Ankara Milletvekili Murat Buyruk, 28 Şubat Davası mahkumu Vural Avar’ın cezaevinde ömrünü yitirmesi üzerine hasta tutuklu ve mahkumlara İsimli Tıp Kurumları’nın verdiği “cezaevinde kalabilir” raporlarını TBMM’de gündeme getirdi. Emir, “Adalet Bakanlığı’na bağlı İsimli Tıp Kurumu’nun bağımsız bir kuruluş olmaması, geçmişte alınan birçok karara yansımış ve bu kararlar sonucunda hapishanede kalamayacak durumda olan onlarca mahkûm ömrünü yitirmiştir. Adli Tıp Kurumu İhtisas Daireleri’nin aldığı birçok karar bilimsel doğrulardan, tarafsız tabip tavrından ve tıbbi gerçeklikten uzaktır. Bu sıkıntılar, Adalet Bakanlığı’nın ve Bakanlığa bağlı Ceza ve Tevkif Meskenleri Genel Müdürlüğü’nün tutuklu ve mahkumların sıhhat hizmetlerine erişimi konusundaki sorumluluklarını yerine getirmediğini göstermektedir” dedi.
TBMM araştırma önergesi hazırlayan Buyruk, hususa ait şu yazılı açıklamayı yaptı:
“Ülkemizde ceza ve tevkif meskenlerinde bulunan ‘hasta tutuklu ve hükümlüler’ sorunu yıllar içinde artarak devam etmektedir. Sıhhat hizmetlerine erişemedikleri için ölen mahkumların haberi, neredeyse her hafta kamuoyuna yansımaktadır. İnsan Hakları Derneği’nin son bilgilerine nazaran Türkiye’de ceza ve tevkif meskenlerinde 651’i ağır olmak üzere bin 517 hasta tutuklu ve hükümlü bulunmaktadır. Hapishanelerde esirgeyici sıhhat hizmetlerinin faal olarak yürütülmemesi, hastalıkların önlenmesi ve erken teşhisinde yetersizliklere neden olmaktadır. Tutuklu ve mahkumların yakalandıkları hastalıklar ile ilgili sıhhat tesislerine sevk edilmeleri 2-6 ay ortasında sürebilmektedir. Birçok mahkûm, sıhhat hizmetlerine erişemediği için vakit içerisinde ağır hasta basamağına gelmektedir. Kapasitenin üstünde mahkûmun kaldığı hapishanelerde; üç öğün için yetersiz iaşe, sağlıklı besine ulaşamama, birkaç saat ile sonlandırılmış havalandırma imkanları ve sağlıklı yaşama uygun olmayan hapishaneler çeşitli hastalıkların oluşmasına yer hazırlamaktadır.
5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Önlemlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 16/3’üncü unsuru uyarınca ‘hapis cezasının infazının hastalık nedeniyle ertelenmesi’ kararı ya Adli Tıp Kurumu tarafından ya da Adalet Bakanlığı’nın belirlediği tam teşekküllü hastanelerin sağlık kurulu tarafından düzenlenen ve ama yine Adliye Tıp Kurumu tarafından onaylanan rapor üzerine Cumhuriyet Başsavcılığı’nca verilmektedir. Kanun kapsamında İsimli Tıp Kurumu’na verilen bu yetki sonucunda; üçüncü basamak sıhhat merkezlerinin sıhhat heyetlerinde yer alan tabipler, teşhis yapmaya ehil olmalarına karşın karar verme yetkisi kanunen İsimli Tıp Kurumu’na verildiğinden prosedür olarak kendilerine getirilen hasta mahkumları inceleyerek İsimli Tıp Kurumu’na sevk etmektedir. Bu da verilen sıhhat raporlarının fonksiyonsuz kalması manasına gelmektedir. Sonuç olarak Adli Tıp Kurumu, tek elden tüm hasta mahkûmları incelemektedir ve yapılan incelemenin de bir rastgele kontrolü yoktur.
“Adli Tıp Kurumu’nun birçok kararı tıbbı gerçeklikten uzak”
Adalet Bakanlığı’na bağlı İsimli Tıp Kurumu’nun bağımsız bir kuruluş olmaması, geçmişte alınan birçok karara yansımış ve bu kararlar sonucunda hapishanede kalamayacak durumda olan onlarca mahkûm hayatını yitirmiştir. Adli Tıp Kurumu İhtisas Daireleri’nin aldığı birçok karar bilimsel doğrulardan, tarafsız tabip tavrından ve tıbbi gerçeklikten uzaktır. Bu meseleler, Adalet Bakanlığı’nın ve Bakanlığa bağlı Ceza ve Tevkif Meskenleri Genel Müdürlüğü’nün tutuklu ve mahkumların sıhhat hizmetlerine erişimi konusundaki sorumluluklarını yerine getirmediğini göstermektedir. Bu sorunun tahlili için yapılması gerekenler aşikardır. Ceza infazının hastalık nedeniyle ertelenmesi kararı, İsimli Tıp Kurumu’nun düzenleme ya da onaylama biçimindeki raporu ile değil üçüncü basamak sıhhat hizmeti veren hastanelerdeki sıhhat konseylerinin raporları ile verilebilmeli ve ceza infazının ertelenmesi için kâfi olmalıdır.
Cumhuriyet başsavcılığının, mahkûmların sıhhat ve hayat hakkının korunması için verilen bu sağlık kurulu raporlarının tersine karar verebilmesi mümkün olmamalıdır. Mahkûmların sıhhat hizmetlerine erişimleri ile ilgili aksaklıklar, Anayasa’nın 56/42’üncü unsuru uyarınca; devletin denetleme yükümlülüğünü yerine getirmesi suretiyle, birebir vakitte Adalet Bakanlığı’nın ve Sıhhat Bakanlığı’nın ortak gayretleri, sıhhat meslek ve hukuk örgütlerinin teklifleri dikkate alınarak acilen giderilmelidir. Üstte belirtilen münasebetlerle; ceza ve tevkif konutlarında ağır hastalığı olan ve şahsî bakımını yapamayan tutuklu ve mahkumların meselelerinin araştırılması ve alınacak önlemlerin Şanlı Meclisimizce tespiti emeliyle bir Meclis Araştırması açılması yerinde olacaktır.” (ANKA)