Bu yıl el ayak ağız hastalığı, öbür teneffüs yolu hastalıkları üzere önemli atak yaptı. ‘Koksaki virüs A16’ ve ‘enterovirüs 71’ olarak isimlendirilen iki virüsün bulaşmasıyla meydana gelen el ayak ağız hastalığı, yetişkinleri de etkileyebilmekle birlikte bilhassa küçük çocuklar ortasında yayılıyor.
Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğum Çocuk Hastalıkları Uzmanı Dr. Ülkü Tıraş, “El ayak ağız hastalığı; kızamık, kızamıkçık ve kabakulak üzere çocukluk çağı aşılarının yapıldığı toplumlarda en sık görülen döküntü hastalıklarının başında geliyor. Son vakitlerde sıkça müsabakaya başladık. Zira bu hastalık bilhassa ilkbahar ve yaz aylarında salgınlara neden olur. Bu nedenle bu mevsim hastalık görülme sıklığının arttığı bir devir. Ama bu yıl sayı biraz daha arttı” dedi.
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Hülya Kuşoğlu ise el ayak ağız hastalığının 10 yaş altı çocuklarda sık görüldüğünü ve bulaşıcı olduğunu hatırlatarak, “Bu viral hastalık ülkemizde her vakit karşımıza çıkan ve pandemi üzere bir durum yaratması beklenmeyen enfeksiyonlardan biri. Yaz aylarında daha sık görüldüğü için bu günlerde karşımıza daha fazla çıkmaya başladı” sözlerini kullandı.
Dr. İdeal Tıraş, hastalığın halsizlik, ateş ve lenf bezlerinde büyüme formunda ortaya çıktığını vurgulayarak “Bu klinik bulguları takiben ağız içinde, el ve ayakların sırt kısmında küçük kırmızı ve içi su dolu kesecikler halinde döküntülerle kendini gösterir. Lisan içinde damak ve diş etlerinde döküntü olmaz lakin ağız içinde ülser lezyonlar formunda bulunur. Ağız içindeki ve derideki döküntüler ağrılıdır. Döküntüler ortaya çıktıktan sonra da ateş düşer” dedi.
“Döküntünün karakteristik özelliği ise ellerde, ayaklarda oluşması ve ekseriyetle de kabarık ve içinin sıvı dolu olması” diyen Dr. Öğr. Üyesi Hülya Kuşoğlu, “Bu nedenle hastalık, kimi vakit suçiçeği ile de karıştırılıyor” dedi ve ekledi:
“El ayak hastalığı, daha çok çocuk yaş kümesini etkilese de konut içinde anne ve baba üzere etrafındaki erişkinlere de bulaşarak emsal biçimde ağız içi yaralar yapar. Ayrıyeten el ve ayaklarda ağrılı yaralara yol açan enfeksiyonu erişkinler de geçirebilir.”
“Hastalık damlacık enfeksiyonuyla bulaşıyor” diyen Dr. Öğr. Üyesi Hülya Kuşoğlu, “Hasta kişinin hapşırması ve öksürmesiyle, tükürükle, lezyonların olduğu deriye yakın temasla ve idrar-dışkı yoluyla bulaşabiliyor” dedi.
Dr. Dava Tıraş ise hasta bireyle birebir ortamda olmanın bile bulaşıcılık faktörü olabileceğini belirterek, “Kuluçka mühleti dört gün, döküntüler çıkmadan evvel de bulaştırıcılık iki gün evvel başlıyor” sözlerini kullandı.
Bu bahiste dikkat edilmesi gereken en kıymetli ögenin hijyen olduğunu söyleyen Dr. Öğr. Üyesi Hülya Kuşoğlu, “Ellerin sık sık yıkanması, kirli ellerin ağıza ve yüze sürülmemesi çok büyük değer taşır. Gerekli hijyen ve paklık kurallarına uyulması durumunda El Ayak Ağız Hastalığı riski azalır. Şayet çocuk hasta olduysa lezyonlar kuruyuncaya kadar kreşe ya da kursa gönderilmemeli” dedi.
Hastalığa dair inançsız alanlara değinen Dr. Ülkü Tıraş, “Çocukların ortak kullanım alanlarında ekstra ihtimamlı olmak son derece değerlidir. Bilhassa oyun yerleri, parklar ve havuz gibisi alanlar bulaşıcılık için riskli” sözlerini kullandı.
Bu noktada akla gelen en değerli soru nasıl bir tedavi prosedürü uygulandığı…
Bu soruma Dr. Ülkü Tıraş, “Hastalığın özel bir tedavisi yok” cevabını verdi ve şu değerli bilgilerin altını çizdi:
“Oluşan yaralar tabiatıyla düzgünleşir. Kabuklanana dek bulaştırıcılığı devam eder. Lakin ağır seyreden formları komplikasyonlara yol açabilir. Özel tedavi gerektiren komplikasyonlara örnek olarak beyin tutulumu, nörolojik tutulum, akciğerde sıvı toplanması ve akciğer kanamaları verilebilir. Bu üzere özel ve ağır klinik bulgularda komplikasyona yönelik spesifik tedavi yapılması gerekebilir.”